Gdzie obserwować wykres Bitcoina?
Najlepsze i najbardziej przejrzyste wykresy znajdziemy na stronie: https://pl.tradingview.com/chart.
TradingView to nie jest giełda, nie będziesz mógł tam handlować. W tym celu kliknij >tutaj<, a wejdziesz na ByBit – jedną z najpopularniejszych i najbardziej zaufanych giełd.
Po uruchomieniu powyższej strony klikamy na parę walutową w lewym górnym rogu:
Po czym wpisujemy w wyszukiwarkę „BTCUSD” i wybieramy pierwszą pozycję od góry.
Jak odróżnić korektę od końca hossy?
Warto pamiętać, że korekta nie oznacza końca hossy. W przypadku rynków akcji za korektę przyjęło się uznawać spadek o min. 10% od szczytu, a za bessę – o min. 20% od szczytu. Również w przypadku BTC należy odróżnić korektę od znacznie silniejszej i
bardziej długotrwałej bessy. Więcej o tym napiszemy później.
Za każdym razem kiedy nastąpi korekta, gdzie się nie obejrzysz, będziesz widział wysyp panikarzy, którzy będą wieścić koniec Bitcoina.
Jest tak dlatego, że nie mają oni podstawowej wiedzy na temat tego rynku, a ich inwestycje opierają się na… No właśnie, trudno powiedzieć na czym. Wygląda na to, że większość osób inwestuje na takiej samej zasadzie jak postawienie na czerwone/czarne pole na ruletce w kasynie.
Nie opierają się na żadnych wskaźnikach i kupują tylko dlatego, że cena rośnie. Zazwyczaj zakup ten jest realizowany na lokalnym szczycie, po czym następuje korekta o 20-38%, a oni sprzedają na dołku, wieszcząc całemu światu, że TO KONIEC!
Z kolei wyedukowani inwestorzy w tym momencie dokupują więcej kryptowalut w myśl zasady: “Bądź chciwy, gdy inni się boją, bój się gdy inni są chciwi”.
Generalnie początkujący inwestorzy wolą inwestować kiedy wszystko rośnie i przez 2 dni cieszyć się zyskami, po to, żeby później cały miesiąc płakać, że są na stracie, bo następuje korekta. Rozsądniej jest jednak kupić gdy wszystko spada i przez dwa dni widzieć straty (bo nigdy nie wycelujemy w idealny dołek), a następnie przez miesiąc cieszyć się zyskami.
Zanim przejdziemy dalej, warto spojrzeć na wykres, pokazujący jak wyglądały korekty w czasie hossy w 2017 roku.
Oczywiście za każdym razem kiedy była tego rodzaju korekta o 38%, wieszczony był koniec Bitcoina. Z kolei doświadczeni inwestorzy wykorzystywali te momenty jako okazje do zakupów.
No więc jak odróżnić czy to koniec, czy też kolejna okazja do zakupów?
Postaram się przedstawić Ci tyle darmowych wykresów na ile jest to możliwe. Niestety nie wszystkie są dostępne za darmo. Część z nich znajdziemy na: https://studio.glassnode.com w abonamencie w wysokości 150 zł/mies
Jeśli masz do zainwestowania kwoty powyżej 5 tysięcy zł, może warto zastanowić się nad abonamentem. Z kolei jeśli masz zamiar inwestować niższe kwoty, to oczywiście taki abonament mija się z celem. Jakby nie było, bez problemu poradzisz sobie, korzystając tylko z darmowych narzędzi.
Przejdźmy więc do jednej z najważniejszych sekcji.
Wskaźniki on-chain
Inwestowanie w Bitcoin kojarzy się niektórym z działalnością pod wpływem emocji i bez wsparcia obiektywnej wiedzy. Tak jednak być nie musi.
W rzeczywistości wskaźniki z łańcucha bloków – tak zwane dane on-chain pokazują niezwykle istotne informacje dotyczące sytuacji na rynku. Te dane z łańcucha bloków (sieci blockchain) dają dostęp do wiedzy niemożliwej do uzyskania na tradycyjnych rynkach finansowych.
Dane te są publicznie dostępne, lecz niewiele osób o nich wie. Tymczasem korzystanie z nich może dać Ci przewagę nad przeciętnym inwestorem. Dlatego poznanie konkretnych wskaźników jest bardzo istotne. Omówimy je również w kolejnych częściach tego materiału. Dzięki danym on chain jesteśmy w stanie sprawdzić, czy to już czas na sprzedaż, lub zakup naszych kryptowalut.
NUPL
Wskaźnik ten znajdziesz na darmowej stronie: https://www.lookintobitcoin.com/charts/relative-unrealized-profit–loss.
NUPL (czerwona linia) pokazuje czy rynek jako całość jest aktualnie na proficie, czy stracie. Czarna linia, to po prostu cena 1 BTC.
Wartości poniżej 0% (Capitulation) oznaczają, że gdyby wszyscy aktualni posiadacze Bitcoina, sprzedali go po aktualnej cenie, to byliby stratni. Oznacza to, że większość osób na rynku kupiła Bitcoina po wyższej cenie i teraz są na stracie.
Na wykresie cenowym oznacza to dołki i potencjalnie dobry moment na zakup.
Weźmy jednak pod uwagę, że cena zmierza do koloru zielonego dopiero w czasie bessy. Jeśli ktoś chce wejść w czasie hossy w 2021 roku, to będzie musiał dokonać zakupu na wyższych poziomach. W następnych rozdziałach opiszę kiedy to robić.
Zwróć uwagę, że historycznie w momencie kiedy czerwona linia przekraczała wartość 80%, a więc wchodziła nawet minimalnie na różowe pole oznaczające “Euforię”, oznaczało to koniec hossy (w 2013 oraz 2017 roku).
Mówi się, iż w 2013 roku wystąpił tzw. “double top” lub “fake top”. Oznacza to, że wszystkie wskaźniki pokazywały koniec hossy, a w rzeczywistości nastąpiła jedynie bardzo głęboka korekta o 67%. W tym samym roku rozpoczęły się ponowne wzrosty i dopiero gdy NUPL wszedł na poziom euforii po raz drugi, rozpoczęła się pełnoprawna bessa trwająca aż do kolejnego Halvingu.
Niezależnie od tego czy wejście w poziom euforii będzie oznaczało koniec hossy, czy głębszą korektę – warto w tym momencie ewakuować się z rynku, aby nie ponieść dużych strat.
Warto również mieć na uwadze fakt, że dostęp do tych metryk mają wszyscy. A więc górnicy, oraz grube ryby które mają znaczący wpływ na rynek mogą zacząć „zrzucać swoje torby” na osoby czekające na idealne wybicie poziomu euforii. Co więcej, to z pewnością znajdzie się garstka ludzi, która będzie czuła się komfortowo przy realizacji zysku na poziomie „Belief / Denial”.
Znasz zatem już pierwszy wskaźnik. W skrócie: jeśli widzisz, że weszliśmy na różową strefę, to warto realizować zyski, bo jest bardzo prawdopodobne, że czeka nas koniec hossy.
MVRV Z-Score
Wskaźnik ten znajdziesz pod adresem: https://www.lookintobitcoin.com/charts/mvrv-zscore
Najpierw opiszę pewne kwestie:
- Market Cap – jest to cena 1 BTC pomnożona przez ilość BTC w obiegu (kapitalizacja rynkowa)
- Realized Cap – to cena 1 BTC w momencie ostatniego przesunięcia pomnożona przez ilość BTC w obiegu.
- Ostatnie przesunięcie – załóżmy, że wysłałeś do znajomego 1 BTC w momencie kiedy był warty $10 000. Znajomy nie wysyłał tego BTC nigdzie dalej i nadal jest na tym samym portfelu. Cena w momencie ostatniego przesunięcia będzie w tym przypadku oznaczała kwotę $10 000, bo ostatni raz kiedy Bitcoin wylądował na ten portfel, kosztował on właśnie $10 000.
Wykres ten pokazuję różnicę aktualnego Market Cap i Realized Cap.
Im wyższa wartość, tym więcej Bitcoinów jest przesyłanych w tym momencie pomiędzy portfelami, a to oznacza, że coraz więcej osób kupuje i sprzedaje swoje Bitcoiny, zamiast trzymać je długoterminowo.
Jeśli chwilę się zastanowić, to łatwo dojść do wniosku, że długoterminowi inwestorzy trzymają Bitcoina w ryzach. Oni widzieli już spadki o 40%, a niektórzy nawet o 90%. Co jeśli osoby zaznajomione z rynkiem sprzedadzą swoje Bitcoiny początkującym, którzy nie mają doświadczenia i nie wiedzą, jak zmienny jest to rynek?
Oczywiście zaczyna się wielka wyprzedaż, ponieważ nowi inwestorzy boją się spadków nawet o 5%. Coraz to więcej nowych inwestorów zaczyna sprzedawać ze strachu. Część sprzeda po spadku o 5%, kolejni o 10% i tak rozpoczyna się lawina.
Tylko długoterminowi i świadomi inwestorzy mogliby zatrzymać spadki, nie panikując i nadal trzymając Bitcoina. Z tym że oni sprzedali go już na górce tym nowym…
Tym sposobem rozpoczyna się bessa, a czerwona linia na MVRV Z-Score zmierza w kierunku zielonej strefy. Gdy do niej dojdziemy, możemy mówić o okazji do zakupu. Dojście do tej linii oznacza, że większość nowych inwestorów pozbyła się już swoich Bitcoinów. Na rynku zostali praktycznie sami starzy wyjadacze, którym nawet na myśl nie przychodzi, aby sprzedać swoje Bitcoiny oraz inwestorzy, którzy sprzedali na górce i odkupili na dołku od tych niedoświadczonych.
Z kolei jeśli zwrócisz uwagę na momenty, kiedy czerwona linia była powyżej różowej strefy – mamy wtedy do czynienia ze szczytem hossy. Są to momenty, kiedy większość BTC na rynku posiadają nowe osoby i warto w tym momencie się ewakuować, bo najprawdopodobniej lada moment rozpocznie się bessa.
Reserve Risk
Wykres znajdziesz tutaj: https://www.lookintobitcoin.com/charts/reserve-risk
Tutaj głównie zwracamy uwagę na mały wykres na dole.
Wskaźnik ten pokazuje stosunek ryzyka do zysku na podstawie zaufania do Bitcoina przez inwestorów długoterminowych. Jest to bardzo podobny wskaźnik do MVRV Z-Score. Im dłużej inwestorzy trzymają swoje kryptowaluty na portfelu bez ich przenoszenia, tym czerwona linia jest bliżej niskich poziomów (na zielonej strefie).
W skrócie zielone poziomy są idealnymi poziomami do kupna w czasie bessy. Natomiast różowe poziomy idealnymi poziomami do sprzedaży w czasie hossy.
Po tym wykresie widać, że MVRV Z-Score nie wybił szczytu z hossy 2021/22. Mimo to wszedł na zielone pole w trakcie bessy. W związku z tym, przy szukaniu szczytów Bitcoina na kolejnej hossie, ja osobiście nie będę wyczekiwał aż wejdziemy w różowe pole.
Pokażę tobie lepsze metryki do wyznaczania szczytów.
aSOPR
Jest to wskaźnik, który niestety jest dostępny tylko w płatnej subskrypcji (możesz go zobaczyć za darmo, ale tylko dane historyczne): https://studio.glassnode.com/metrics?a=BTC&m=indicators.SoprAdjusted&resolution=24h
Jak już wspominałem. Jeśli inwestujesz małym kapitałem, raczej nie kupuj dostępu (przynajmniej póki nie pomnożysz tej kwoty). Z kolei jeśli masz zamiar zainwestować większe pieniądze, to myślę, że warto zainwestować w to narzędzie, ponieważ 150 zł w skali miesiąca nie jest wygórowaną kwotą, w stosunku do zwrotów, jakie daje ten rynek w czasie hossy. Na Glassnode są też wszystkie inne wskaźniki, które opisywałem.
Najważniejsza w tym wskaźniku jest czarna pozioma linia wyznaczająca poziom 1.
Jeśli pomarańczowa linia znajduje się powyżej poziomu 1 (czarna pozioma linia), to większość rynku w tym momencie sprzedaje Bitcoiny z zyskiem.
Z kolei jeśli linia jest poniżej poziomu 1, to większość rynku sprzedaje Bitcoiny ze stratą.
W czasie bessy pomarańczowa linia jest przez większość czasu poniżej poziomu 1.
W czasie hossy pomarańczowa linia jest przez większość czasu powyżej poziomu 1.
aSOPR służy nam do określenia dwóch rzeczy:
Odwrócenie trendu
Jeśli mamy bessę, to jak wspominałem, pomarańczowa linia przez większość czasu znajduje się pod poziomem 1, a większość ludzi sprzedaje ze stratą. Wtedy też pomarańczowa linia odbija się od dołu czarnej poziomej linii.
Jest tak dlatego, że w momencie kiedy aSOPR dochodzi od dołu do poziomu 1, to większość ludzi nagle jest ze swoją inwestycją na zero lub na minimalnym plusie i natychmiast sprzedają swoje kryptowaluty. Mają oni bowiem świadomość, że jest bessa i cieszą się, że udało im się wyciągnąć przynajmniej to, co zainwestowali. Tym samym cena Bitcoina spada, a pomarańczowa linia z powrotem zmierza ku dołowi.
Jednak w momencie kiedy aSOPR dochodzi od dołu do poziomu 1, a cena Bitcoina nie zaczyna spadać, oznacza to, że może to być moment rozpoczęcia hossy.
Skoro cena nie spada, to znaczy, że większość rynku już nie akceptuje tego, aby wyjść na zero. Wszyscy czują, że cena będzie dalej rosła i wolą nie sprzedawać, tylko poczekać na większy wzrost. Tym samym pomarańczowa linia przechodzi nad punkt 1 i zaczyna się faza hossy.
W czasie hossy pomarańczowa linia przez większość czasu znajduje się ponad czarną poziomą linią, co oznacza, że większość osób sprzedaje Bitcoiny z zyskiem. Jeśli pomarańczowa linia dochodzi do poziomu 1 od góry (czyli większość rynku zaczyna być na zero), to natychmiast odbijamy się z powrotem do góry.
Jest tak dlatego, że większość rynku uważa, że jest hossa i nie mają najmniejszego zamiaru sprzedawać Bitcoinów będąc na zero. W końcu skoro jest hossa, to wolą poczekać aż cena urośnie tak, aby sprzedać z zyskiem.
Jednak w momencie kiedy aSOPR dochodzi do poziomu 1 od góry, a cena Bitcoina nie zaczyna rosnąć, możemy mieć do czynienia z przejściem w fazę bessy. Oznacza to, że większość rynku akceptuje to, że są na zero lub na lekkiej stracie. Inwestorzy tak bardzo boją się dalszych spadków i pęknięcia bańki, że mimo wszystko sprzedają. W ten sposób pomarańczowa linia przechodzi ponownie do dolnych rejonów i rozpoczyna się faza bessy.
Lokalne dołki
W czasie hossy niejednokrotnie aSOPR się resetuje, a więc dotyka punktu 1, aby odbić się ponownie w górę.
Jeśli pozostałe omówione wskaźniki (NUPL/MZVR-Z Score/Reserve Risk) nie wskazują na koniec hossy, a aSOPR prawie dotyka lub dotknął poziomu 1 (czarnej poziomej linii), to jest to idealny moment do zakupu.
Oznacza to, że średnio rynek wyprzedał się z zyskiem i teraz ludzie musieliby zaakceptować sprzedaż ze stratą. Oczywiście nie robią tego, bo inne wskaźniki wskazują, że nadal trwa hossa. W związku z tym nie ma chętnych do sprzedaży, więc cena przestaje spadać.
Jeśli kupisz swoje BTC w tym momencie – brawo! Najprawdopodobniej rynek zacznie lada moment (w ciągu kilku dni) odreagowywać i agresywnie rosnąć, aby nadrobić swoje straty, a dla Ciebie będzie już generował ogromne zyski.
Czy już wiesz kiedy to tylko korekta, a kiedy koniec hossy?
Mając wiedzę, iż w przeszłości korekty na BTC wynosiły nawet po 39% i biorąc pod uwagę omówione tutaj wskaźniki – od teraz bez problemu będziesz w stanie odróżnić czy to korekta, czy też koniec hossy. Teraz śmiało możesz wykorzystywać tę wiedzę jako okazję do zakupów.
Większość ludzi na tym rynku zachowuje się w bardzo śmieszny sposób. W momencie kiedy wszystko rośnie, oni czekają na korektę. Z kolei kiedy korekta następuje Ci, zamiast wykorzystać okazję, na którą czekali, wolą po raz kolejny oznajmiać pęknięcie bańki :) Mam nadzieję, że te wskaźniki pozwolą Ci się stać świadomym inwestorem.
Kryptowaluty to nie kasyno jak sądzi większość nieświadomych osób. Wskaźniki, które funkcjonują na tym rynku są dokładniejsze, niż na jakimkolwiek innym.
